Muhabbet Kuşlarında FELÇ (VEBA HASTALIĞI)

Muhabbet kuşlarında, güvercinlerde, tavuklarda ve diğer kanatlı gruplarında çok sık görülen bulaşıcı viral bir hastalıktır. Özellikle muhabbet kuşlarında ayakta topallama, bacağında kasılma şeklinde tikler, acı içinde ve bağırarak kendi ekseni etrafında dönme, parmakların yumuk şeklinde zamanla kapanması, bir bacağını sürekli veya ara ara vücudunun dışına doğru tikler şeklinde vurması, boynunun dönmesi ve size sanki tepeden bakıyormuş gibi gözükmesi, kanatlarını sürekli kaldırması ve hızlı hızlı tikler şeklinde titretmesi gibi belirtiler bu hastalığın tipik sinirsel belirtileridir. Bu belirtilerin bir veya birkaç tanesi aynı anda olabileceği gibi tek bir belirtide görülebilir. Güvercinlerde tipik boyun dönmesi şeklinde çokça görüldüğünden halk arasında sallabaş hastalığı veya yalancı veba olarak da isimlendirilmiştir. Hastalığın asıl ismi Newcastle Disease’dir. Hastalığın sinirsel belirtilerinden önce solunum formu veya ishal şeklinde sindirim formuna da rastlanılmaktadır. Muhabbet kuşlarında önce ishal formu görülüp daha sonra sinir formuyla genellikle karşılaşılmaktadır. Hastalık taşıyıcı olan anneden yavruya yumurta yoluyla geçebildiği gibi, ortamdaki dışkı, salya, gıda ve temiz olmayan materyallerden, hastalıklı başka bir kuş ile temas yoluyla bulaşmaktadır. Birçok muhabbet kuşu ve güvercin bu hastalığın taşıyıcısı olmakla birlikte bir şey yokmuş gibi yıllarca normal yaşamlarına devam edebilirler. Fakat ne zaman ki ortam şartları değişir, kuşları strese sokacak durumlar ortaya çıkarsa bağışıklık sistemi düşeceğinden virüste gizli pozisyondan çıkıp hastalığı meydana getirir. Şöyle ki zamanında anneden veya ortamdan aldığı virüs kuşun vücuduna yerleşir. Şayet kuşun bağışıklık sistemi kuvvetliyse hastalık belirtileri oluşmaz. Ne zaman ki bağışıklık sistemini, yani kandaki akyuvar sayısını sinirsel yolla düşürecek durumlar ( stres , kalabalık yaşam , sıkışık alan , üzüntü , yalnızlık , kötü beslenme , kuruma hastalığına bağlı beslenemeyip zayıflama , uzun süren ishal , yanına yabancı kuş koymak , odasını , kafesini veya eşyasını değiştirmek , çok sevdiği eşyasını almak veya eşinin ölmesi gibi bir çok neden ) ortaya çıkarsa vücutta önceden var olan virüs üreme , çoğalma ve hastalığı meydana getirme şansına sahip olur.. Çünkü kanda kendisini engelleyecek yeterli oranda akyuvar yoktur. Bu gibi durumlarda kuşun acilen bağışıklık sistemini artıracak tedavi yöntemleri seçilmelidir. Bağışıklık sisteminin kuvvetlenmesi hastalık belirtilerini %60-%90 oranında yok eder fakat virüsün gizli pozisyonda (latent) kalmasını engelleyemez. Virüs hastalığı oluşturmak için yine uygun şartları bekler. Bağışıklık sisteminin kuvvetlenmesi aynı zamanda özellikle güvercinlerde ayaklarda siğil tarzı oluşumlar, muhabbetlerde ise göğüs ve diğer bölgelerdeki lipom tarzı tümöral oluşumların büyümesi ve yayılmasını da engellemekte zaman içerisinde de gerilemesini sağlamaktadır. Hastalığın teşhisinde özellikle sinirsel belirtiler önemli bir ipucudur. Aynı zamanda dışkıdan ve kursaktan alınan numuneyle test yapılabilmektedir. Test pozitif çıkan kuşlar Newcastle yönünden kesinlikle aşılanmamalıdır. Test pozitif olup belirti gösterenler tedavi edilmeli, izole edilmeli ve üretimi yapılmamalı, belirti göstermeyenler ise yine üretilmemeli mümkünse izole edilmeli, sağlıklı olanlardan ayrılmalı, bünyeleri kuvvetli tutulmalı, strese sokulmamalı ve Newcastle aşısı yapılmamalıdır. Çünkü aşılama taşıyıcı hayvanlara değil sağlıklı olanlara yapılır. Taşıyıcı olanlarda aşı sonrası hastalık belirtileri bünyenin zayıf olması durumunda ortaya çıkmaktadır. Newcatle aşısı, tamamen sağlıklı taşıyıcı olmayan kuşların veya diğer kanatlıların sularına katılmak suretiyle uygulanır. En az senede bir kez tekrar edilir. Kliniğimizde Newcastle (Yalancı Veba) hastalığının teşhis ve tedavisi başarılı bir şekilde yapılmaktadır..